Niyâzî-i Mısrî ve Yaşadığı Dönemin Özellikleri

Niyâzî-i Mısrî, isminde yer alan Mısrî nisbeti sebebiyle Mısırlı olduğu zannı uyandırsa da aslında O, Malatya’da dünyaya gelmiş, ilk eğitimini burada almış bir Türk mutasavvıf ve şairidir. Genç yaşta tasavvufa ilgi duymaya başlayan Niyâzî, ilim öğrenmek maksadıyla gittiği Kahire’deki el-Ezher’de medrese ilimlerini talim ederken, aynı zamanda tasavvuf terbiyesini de ihmal etmemiştir. Tekrar Anadolu topraklarına döndükten sonra Halvetî şeyhi Elmalılı Ümmî Sinan’a intisap ederek tarikattaki seyri sülûkunu ondan tamamlamıştır. Şeyhi tarafından hilafetle taltif edilen şeyhinin vefatından ekolünün başına geçmiş kendisine has Mısriyye Tarikatı’nı kurmuştur. Bu yönüyle asırlar boyunca manevi açıdan olgun insanların yetişmesine vesile olmuştur. bu tarihinde büyük öneme sahip olan şahsiyettir. ilmi fikri derinliği açısından Muhyiddin İbnü’l-Arabî, şairliği Yunus Emre ile kıyaslanmıştır. Mısrî’nin Divan’ında şiirleri, yüzyıllar okunan ölmez eserler niteliğindedir. Yaşadığı devrin siyasi toplumsal hadiseleri karşısında ilgisiz kalmadığı görülen Mısrî; tasavvufla alakalı konularda orijinal yorumlar yapmıştır. çalışmada ilim, arif nitelikleri, şeriat-tarikat-hakikat ilişkisi, seyr-i sülûk, nefsin mertebeleri, ibadet ihlâs, zikir güzel ahlâk konularındaki fikirleri üzerinde durulacaktır. Diğer taraftan düşünce dünyası hakkında doğru tespitler yapabilmek için onun yaşadığı dönemin sosyal yapısı ana hatlarıyla ele alınacaktır.